Wageningen, The Netherlands
December 16, 2021
Government and the business community are working towards making the production of potatoes, vegetables and fruit (AGF) more sustainable. Progress is being made here, but things are not going quickly enough to achieve a large number of (interim) targets set by the business community itself, government or jointly (for example through agreements). This is what emerges from the Monitor for the Development of Sustainable Food Chains for the AGF product group sold in Dutch supermarkets. The Monitor is carried out annually by Wageningen University & Research under commission from the Ministry of Agriculture, Nature and Food Quality.
The sustainability targets have not been achieved in the following areas:
The provision of information to growers’ employees on pesticides continues to be scanty.
Absenteeism owing to illness among employees of agricultural companies continues to lag behind the average for Dutch employees. But employees in these companies are still not being informed about the dangers of working with pesticides, even though this is mandatory.
Pesticide usage is too high.
Too many pesticides are being used on AGF products, and the environmental impact is too high to attain the interim target set in the Second Policy Document on Sustainable Crop Protection. What is positive is that few residues are being found on products from the EU. For a limited number of countries outside the EU, residues of pesticides are found on more than 10% of AGF products.
Excess nitrogen and phosphates on arable farms declined up to 2011, but since then the decline has more or less stagnated.
This stagnation means that the Nitrates Directive is still regularly being exceeded, in particular on leaching-sensitive loess and sandy soils. Excess nitrogen and phosphates are not being monitored on fruit and vegetable growing operations.
CO2 emissions in greenhouse horticulture were 6.1 megatonnes in 2020. This is well above the target of 4.6 megatonnes.
However, the share of sustainable energy in the entire greenhouse horticulture sector rose over the 2010-2020 period from 1.9% to 10.4% of the total.
The population of pollinators, such as bees, bumblebees and butterflies is still declining.
This decline in pollinators depends on many factors, and to what extent this is related to the AGF sector cannot be determined. Nevertheless, measures have been taken to ban the use of certain pesticides (neonicotinoids) that are harmful to pollinating insects. At the same time, the use of alternative pesticides has increased. The effects of the ban on these pesticides on changes in the pollinating insects population will become clear in the near future. In addition, the area of flower-rich field margins declined during the 2013-2018 period, despite government efforts to achieve more functional agrobiodiversity on agricultural land.
Sustainability is stagnating in a number of areas:
The country of origin of fresh fruit and vegetables is indicated where this is compulsory.
The traceability of fresh fruit and vegetables to country of origin is compulsory and is shown to the consumer. This is not compulsory for washed and cut vegetables, and country-of-origin labelling on these products is also regularly lacking.
The rights under labour law are usually well organised for employees in the Netherlands.
This does not take into account that spot checks on those seen as at risk in greenhouse horticulture revealed infringements of statutory labour law in 53% of cases. Outside the Netherlands, there are also various problems with the labour law rights of agency workers in fruit and vegetable growing.
Soil quality in arable farming is in decline.
The use of heavy machinery leads to soil compaction and declining soil productivity. With compaction, the soil is pressed down to such an extent that soil structure is lost. The target of managing all agricultural land sustainably has been set for 2030. In practice, the risks have not been reduced to a significant extent.
Evident progress has been booked in a limited number of areas with respect to making AGF products more sustainable:
The number of products showing quality labels is increasing.
Up to 2019, the market share of AGF with a quality label was very low. The introduction of the ‘On the way to PlanetProof’ quality label has led to a sharp rise in market share.
Use of mains water is still limited in the AGF sector.
Mains water consumption in the production of Dutch AGF products is constant and at a low level. No sector-specific figures are available for surface water and groundwater usage. AGF products from countries where water is in short supply may however have a larger sustainability impact on the water aspect than AGF products from the Netherlands.
There is less wastage of fresh AGF products.
Products showing defects of a cosmetic nature are not discarded but are offered at a lower quality grade and processed. When it comes to both vegetables and fruit, food waste among consumers has decreased in recent years. Wastage in supermarkets was slightly less than 3% of the total quantity purchased. Nevertheless, the AGF wastage in supermarkets remains relatively high at 2.7% by comparison with other product categories, such as meat, dry goods, soft drinks and ready-made meals at less than 1.7%. The wastage of vegetables and fruit among consumers has almost halved in the period 2016-2019.
Extra stappen nodig voor verduurzaming van de productie van aardappelen, groenten en fruit
Overheid en bedrijfsleven streven naar verduurzaming van de productie van aardappelen, groente en fruit (AGF). Hierin worden vorderingen gemaakt maar dit gaat niet snel genoeg om een fors aantal (tussen-)doelstellingen van bedrijfsleven zelf, de overheid of gezamenlijk (bijvoorbeeld via convenanten) te realiseren. Dit blijkt uit de monitor Voortgang Verduurzaming Voedselketens voor de productgroep AGF verkocht in de Nederlandse supermarkten. De monitor is uitgevoerd door Wageningen University & Research in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
Op de volgende terreinen worden de verduurzamingsdoelstellingen niet gerealiseerd:
Voorlichting van medewerkers op teeltbedrijven over gewasbeschermingsmiddelen blijft achterwege.
Het ziekteverzuim onder medewerkers van de akkerbouwbedrijven blijft onder het gemiddelde van Nederlandse werknemers. Maar medewerkers op deze bedrijven worden vaak niet voorgelicht over de gevaren van werken met gewasbeschermingsmiddelen terwijl dit wel verplicht is.
Gebruik van gewasbeschermingsmiddelen ligt te hoog.
Binnen de AGF-producten worden nog te veel middelen gebruikt en is de milieubelasting te hoog om de tussendoelstelling in de Tweede nota Duurzame Gewasbescherming te halen. Positief is wel dat er weinig residuen op de producten uit de EU worden aangetroffen. Voor een beperkt aantal landen buiten de EU komt de overschrijding van residuen van gewasbeschermingsmiddelen op meer dan 10% van de AGF-producten voor.
Stikstof- en fosfaatoverschot op akkerbouwbedrijven is tot 2011 afgenomen; daarna is de afname min of meer gestagneerd.
Deze stagnatie betekent dat de Nitraatrichtlijn nog regelmatig wordt overschreden vooral op de uitspoelingsgevoelige löss- en zandgronden. Bij groente- en fruitteeltbedrijven worden stikstof en fosfaatoverschot niet gemonitord.
De CO2-emissie in de glastuinbouw lag in 2020 op 6,1 Mton. Dit is ruim boven de doelstelling van 4.6 Mton.
Wel is het aandeel duurzame energie in de gehele glastuinbouw is in de periode 2010-2020 gestegen van 1,9% naar 10,4% van het totaal.
De populatie van bestuivers zoals bijen, hommels en vlinders gaat nog steeds achteruit.
Deze achteruitgang van bestuivers hangt van vele factoren af en het is niet te bepalen in hoeverre dit samenhangt met de AGF-sector. Wel zijn er maatregelen genomen om de toepassing van bepaalde voor bestuivende insecten schadelijke gewasbeschermingsmiddelen (neonicotinoiden) te verbieden. Tegelijkertijd is het gebruik van alternatieve middelen ook toegenomen. De nabije toekomst zal leren welk effect het verbod van deze middelen heeft op de ontwikkeling van de populatie bestuivende insecten. Daarnaast is het areaal bloemrijke akkerranden in de periode 2013-2018 afgenomen ondanks het streven van de overheid om meer functionele agrobiodiversiteit te bewerkstellingen op landbouwgronden.
Op een aantal terreinen is er sprake van stagnatie van verduurzaming:
Aanduiding van de herkomst van verse groente en fruit gebeurt wel als het verplicht is.
De traceerbaarheid van verse groente en fruit naar land van productie is verplicht en wordt richting de consument gecommuniceerd. Voor gewassen en gesneden groente is dit niet verplicht en op deze producten ontbreekt een herkomstetikettering dan ook regelmatig.
Arbeidsrechten van werknemers in Nederland zijn meestal goed geregeld.
Dit laat onverlet dat bij risicogerichte steekproeven in 53% van de gevallen een overtreding van de wettelijke arbeidsrechten geconstateerd wordt in de glastuinbouw. Buiten Nederland zijn er ook diverse problemen met de arbeidsrechten van inhuurkrachten in de groente- en fruiteelt.
Bodemkwaliteit in de akkerbouw gaat achteruit.
Het gebruik van zware machines leidt tot verdichting van de bodem en tot dalende productiviteit van de bodem. Bij verdichting wordt de grond zo samengeperst dat de bodemstructuur verloren gaat. Doel is om in 2030 alle agrarische gronden duurzaam te beheren. In de praktijk zijn de risico’s niet duidelijk verminderd.
Op een beperkt aantal terreinen is een duidelijke vooruitgang geboekt m.b.t. verduurzaming van AGF-producten:
Hoeveelheid producten onder keurmerken neemt toe.
Het marktaandeel van AGF onder keurmerk was tot 2019 zeer laag. Door de introductie van het keurmerk ‘on The way to PlanetProof’ is het marktaandeel sterk gestegen.
Leidingwatergebruik blijft beperkt in de AGF-sector.
Het leidingwaterverbruik bij het produceren van Nederlandse AGF producten is constant en van een laag niveau. Over het gebruik van oppervlakte- en grondwater zijn geen sectorspecifieke cijfers beschikbaar. AGF-producten uit landen met waterschaarste kunnen wel een grotere duurzaamheidsimpact hebben op het aspect water dan AGF-producten uit Nederland.
Verse AGF-producten worden minder verspild.
Producten met cosmetische gebreken worden niet weggegooid maar in een lagere kwaliteitsklasse aangeboden en verwerkt. Voedselverspilling onder consumenten is de afgelopen jaren gedaald voor zowel groente als fruit. In de supermarkten ligt de verspilling op iets minder dan 3% van de totale ingekochte hoeveelheden. Toch blijft de verspilling van AGF als in de supermarkt relatief hoog met 2.7 % in vergelijking met andere productcategorieën zoals vlees, zuivel, droge kruidenierswaren, frisdrank en kant en klaar maaltijden (kleiner dan 1.7%). De verspilling van groente en fruit bij consumenten is tussen 2016 en 2019 bijna gehalveerd.
Topics
Species
